เมื่อความรักสุกงอม คู่รักต่างอยากเดินเข้าสู่ประตูวิวาห์ แต่งงานเพื่อใช้ชีวิตคู่ และเพื่อให้มีผลตามกฎหมายคนส่วนใหญ่จึงเลือกจดทะเบียนสมรส ในขณะที่มีอีกหลายคนที่อาจใช้ชีวิตร่วมกันแต่ยังลังเลว่าจะจดทะเบียนสมรสหรือไม่จดทะเบียนสมรสดี ครั้งนี้ KTC จึงสรุปทุกข้อควรรู้จดทะเบียนสมรส ทำอย่างไร ใช้อะไรบ้างในปี 2568
ทะเบียนสมรสคืออะไร ?
ทะเบียนสมรส คือเอกสารทางกฎหมายที่ยืนยันความสัมพันธ์ของคู่รักที่อาจแต่งงานหรือไม่ได้แต่งงานก็ได้ เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการยืนยันสิทธิ์ต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นระหว่างสามีภรรยา เช่น การรับรองบุตร การแบ่งสินสมรส มรดก การลดหย่อนภาษี การกู้ยืม การยินยอมให้รักษาพยาบาล รวมไปถึงการฟ้องหย่า ซึ่งเป็นสิทธิ์ตามที่กฎหมายกำหนดและเป็นไปตามที่ควรได้รับ อีกทั้งยังป้องกันการสมรสซ้อนได้อีกด้วย
จดทะเบียน สมรส ภรรยาสามารถเลือกจดทะเบียนสมรสไม่เปลี่ยนนามสกุลก็ได้
จดทะเบียนสมรส มีข้อดี ข้อเสีย อย่างไร
การจดทะเบียนสมรส แม้ว่าฟังแล้วจะได้รับสิทธิ์ต่างๆ มากมาย แต่ก็มีข้อดี ข้อเสีย ที่ควรรู้ดังนี้
ข้อดีของการจดทะเบียนสมรส
- ได้สิทธิ์ในการอุปการะเลี้ยงดู สามี–ภรรยามีหน้าที่ต้องอุปการะเลี้ยงดูซึ่งกันและกัน ไม่ว่าฝ่ายหนึ่งจะเป็นคนหาเลี้ยงอีกฝ่าย หรือช่วยกันหาเลี้ยงกันและกัน
- ได้สิทธิ์ใช้นามสกุล โดยภรรยามีสิทธิ์ได้ใช้ชื่อสกุลสามี โดยเลือกจดทะเบียนสมรสไม่เปลี่ยนนามสกุลก็ได้
- มีสิทธิ์ได้สัญชาติไทย กรณีฝ่ายหญิงเป็นชาวต่างชาติ มีสิทธิ์ขอถือสัญชาติไทยตามสัญชาติสามี
- ได้สิทธิ์ในการจัดการสินสมรส หรือทรัพย์สินที่ได้มาระหว่างสมรส
- ได้สิทธิ์ในการรับมรดก กรณีฝ่ายหนึ่งเสียชีวิต คู่สมรสมีสิทธิ์รับมรดกเสมอ แต่ต้องเป็นคู่สมรสโดยชอบด้วยกฎหมาย (จดทะเบียนสมรส) เท่านั้น
- ได้สิทธิ์ในการรับเงินจากทางราชการ หรือนายจ้าง เช่น กรณีที่คู่สมรสตายเพราะปฏิบัติหน้าที่ หรือจากการทำงาน (บำเหน็จตกทอด) หรือการรับเงินสงเคราะห์บุตรตามกฎหมายแรงงาน
- มีสิทธิ์ฟ้องชู้ การจดทะเบียนสมรสทำให้สามี-ภรรยาสามารถหึงหวงคู่สมรสและสามารถฟ้องเรียกค่าเสียหาย ค่าทดแทนจากชายชู้หรือหญิงชู้ได้โดยไม่ต้องหย่า
- สิทธิ์เรียกร้องค่าเลี้ยงดู ในกรณีที่ต้องหย่าร้างสามารถเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูระหว่างสามีหรือภรรยาอีกฝ่าย หากฝ่ายที่ควรได้รับอุปการะเลี้ยงดู ไม่ได้รับการอุปการะเลี้ยงหรือได้รับอุปการะเลี้ยงดูไม่เพียงพอแก่อัตภาพ
- สิทธิ์ฟ้องร้องดำเนินคดีแทนคู่สมรส เช่น สามีหรือภรรยาฟ้องร้องดำเนินคดีกับผู้ที่ทำร้ายคู่สมรสของตัวเอง หรือสามารถเรียกค่าเสียหายหรือค่าทดแทนจากผู้ที่ทำให้คู่สมรสเสียชีวิต
- สิทธิ์ที่ตกแก่บุตร การจดทะเบียนสมรสทำให้ลูกมีฐานะเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมาย สามารถใช้นามสกุลพ่อ และรับมรดกจากผู้เป็นพ่อได้ ทั้งนี้ บุตรเป็นสิทธิ์ตามชอบธรรมตามกฎหมายของแม่อยู่แล้ว
- สิทธิ์ได้รับการลดหย่อนค่าภาษีเงินได้ ตามเงื่อนไขการลดหย่อนภาษี
- สิทธิ์กู้ร่วม ทำให้สถาบันการเงินหรือธนาคารพิจารณาอนุมัติสินเชื่อได้ง่าย
ข้อเสียของการจดทะเบียนสมรส
- มีภาระผูกพันทางการเงิน และความรับผิดชอบเรื่องหนี้ สำหรับทรัพย์สิน และหนี้สินที่เกิดขึ้นหลังการสมรส ทั้งสามีและภรรยาต้องรับผิดชอบร่วมกัน
- การจัดการสินสมรส อาจเป็นเรื่องที่จัดการได้ยากเมื่อต้องหย่ากัน
- การทำนิติกรรมที่ก่อให้เกิดหนี้สินส่วนใหญ่จะต้องได้รับความยินยอมจากอีกฝ่ายหนึ่งก่อนจึงจะทำได้ เช่น การกู้ยืม การขาย แลกเปลี่ยน ขายฝาก ให้เช่าซื้อ จำนอง ปลดจำนอง หรือโอนสิทธิจำนอง ซึ่งอสังหาริมทรัพย์ หรือสังหาริมทรัพย์ที่อาจจำนองได้ หรือประนีประนอมยอมความ เป็นต้น
- การจดทะเบียนสมรสทำให้สามีภรรยาที่ทำความผิดระหว่างกันอาจไม่ต้องรับโทษ เช่น ขโมยเงิน หรือการบุกเข้าบ้าน ซึ่งอาจได้รับการยกเว้นโทษตามกฎหมาย
คุณสมบัติของผู้จดทะเบียนสมรส
- ต้องมีอายุ 20 ปีบริบูรณ์ จึงสามารถทำการจดทะเบียนสมรสได้ด้วยตัวเอง หากอายุมากกว่า 17 ปี แต่ไม่ถึง 20 ปีบริบูรณ์ จะต้องมีบิดา มารดา หรือผู้ปกครองมาให้ความยินยอม กรณีอายุไม่ถึง 17 ปี จะต้องได้รับอนุญาตจากศาล
- ไม่เป็นบุคคลวิกลจริต หรือเป็นบุคคลซึ่งศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ
- ไม่เป็นญาติสืบสายโลหิตโดยตรงขึ้นไปหรือลงมา หรือเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดา หรือร่วมแต่บิดาหรือมารดา
- ไม่เป็นคู่สมรสของบุคคลอื่น เนื่องจากการสมรสซ้อนเป็นโมฆะ
- ไม่เป็นผู้รับบุตรบุญธรรมกับบุตรบุญธรรม
จดทะเบียนสมรสใช้เอกสารอะไรบ้าง ?
- บัตรประชาชนตัวจริงที่ยังไม่หมดอายุ หรือบัตรอื่นที่ทางราชการออกให้
- กรณีชาวต่างชาติ จะต้องมีหนังสือเดินทาง (Passport) ตัวจริง และหนังสือรับรองสถานภาพการสมรสจากสถานทูต หรือสถานกงสุล หรือองค์การของรัฐบาลประเทศนั้นมอบหมาย พร้อมแปลเป็นภาษาไทยและมีคำรับรองการแปลถูกต้อง ประกอบในเอกสารจดทะเบียนสมรส
- สำเนาทะเบียนบ้านตัวจริง
- ใบเปลี่ยนชื่อ-นามสกุล (ถ้าเคยเปลี่ยน)
- พยานบุคคล 2 คน พร้อมบัตรประชาชนของพยาน
- กรณีเคยสมรสและหย่าร้าง ต้องมีหลักฐานสำคัญการหย่า
- กรณีคู่สมรสคนก่อนเสียชีวิต ต้องมีหลักฐานการเสียชีวิต หรือใบมรณบัตร ประกอบในเอกสารจดทะเบียนสมรส
- สูจิบัตรและทะเบียนบ้านของบุตร กรณีที่มีลูกก่อนที่จดทะเบียนสมรส
จดทะเบียนสมรส จำเป็นต้องมีพยานเท่านั้น
จดทะเบียนสมรส ไม่มีพยานทำอย่างไร ?
กฎหมายระบุชัดเจนเรื่องพยานบุคคล 2 คน ที่ต้องลงลายมือชื่อรับรู้ในเรื่องความสมัครใจยินยอมของฝ่ายชายและฝ่ายหญิงในการจดทะเบียนสมรส โดยคู่สมรสจะต้องนำพยานบุคคลมายืนยันกับเจ้าหน้าที่เพื่อระบุถึงสถานภาพการอยู่กินฉันสามีภรรยา โดยเจ้าหน้าที่ไม่สามารถเป็นพยานให้และเรียกรับค่าพยาน ซึ่งถือเป็นความผิดตามกฎหมายอาญา ทั้งนี้ เป็นการป้องกันการอ้างสิทธิ์ตามกฎหมายเพื่อผลประโยชน์ที่คู่สมรสจะได้รับ
(ที่มา : จดทะเบียนสมรส ไม่มีพยาน)
จดทะเบียนสมรส รอบ 2 ใช้อะไรบ้าง ?
การจดทะเบียนสมรสรอบ 2 ตามกฎหมายจะต้องมีเหตุให้การสมรสครั้งก่อนสิ้นสุดลงตามข้อใดข้อหนึ่ง ได้แก่
- การเสียชีวิตของคู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง
- การหย่า ไม่ว่าจะโดยความยินยอม หรือฟ้องหย่าต่อศาล
- การสมรสที่ไม่ถูกต้องตามกฎหมาย การเพิกถอนสมรส
ทั้งนี้ เมื่อการสมรสสิ้นสุดลง ถือว่าทั้งฝ่ายชายและหญิงต่างมีอิสระที่จะสมรสใหม่ ภายใต้เงื่อนไข ดังนี้
- หากเป็นฝ่ายชาย สามารถจดทะเบียนสมรสใหม่ได้ทันทีหลังจากหย่าขาดกับภรรยาเก่า
- หากเคยจดทะเบียนหย่า การจดทะเบียนสมรส รอบ 2 ต้องใช้ทะเบียนหย่าเดิมประกอบเป็นหลักฐานการขอจดทะเบียนสมรสใหม่
- กรณีหญิงที่สามีตายหรือที่การสมรสสิ้นสุดลงด้วยประการอื่น จะทำการสมรส รอบ 2 ได้ต่อเมื่อการสิ้นสุดแห่งการสมรสได้ผ่านพ้นไปแล้วไม่น้อยกว่า 310 วัน เว้นแต่
- คลอดบุตรแล้วในระหว่างนั้น
- สมรสกับคู่สมรสเดิม
- มีใบรับรองแพทย์ว่าไม่ได้ตั้งครรภ์
- ศาลมีคำสั่งให้สมรสได้
จดทะเบียนสมรสที่ไหน?
ระเบียบในการขอจดทะเบียนสมรส สามารถยื่นคำร้องขอจดทะเบียนได้ทุกแห่ง โดยคู่สมรสยื่นคำร้องขอจดทะเบียนสมรสต่อเจ้าหน้าที่หรือนายทะเบียน ณ ที่ว่าการอำเภอ กิ่งอำเภอ หรือสำนักทะเบียนเขตใดก็ได้ โดยไม่คำนึงถึงภูมิลำเนาของคู่สมรส
จดทะเบียนสมรส ทำออนไลน์ได้ไหม ?
การจดทะเบียนสมรสจะต้องทำต่อหน้าเจ้าหน้าที่และพยานเท่านั้น และเพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกในการจดทะเบียนสมรส กรมการปกครอง ได้เปิดให้จองคิวเพื่อจดทะเบียนสมรสผ่านช่องทางออนไลน์ โดยสามารถเข้าไปที่เว็บไซต์กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย เพื่อลงทะเบียนขอรับบริการล่วงหน้า โดยใช้เลขประจำตัวประชาชน วันเดือนปีเกิด และเบอร์โทรศัพท์ 10 หลัก เพื่อทำการจอง ทั้งนี้ เป็นการจองคิวเพื่อความสะดวกและรวดเร็วเท่านั้น ไม่ใช่การทำนิติกรรมหรือจดทะเบียนสมรสออนไลน์แบบที่หลายคนเข้าใจ
มีคู่ชีวิตที่ดี มีทะเบียนสมรสแล้ว อยากได้ความอุ่นใจเรื่องการเงินมากขึ้น สามารถสมัครบัตรเครดิต KTC เพื่อตอบโจทย์ทุกการใช้จ่าย ช่วยการวางแผนการเงิน พร้อมรับสิทธิพิเศษมากมายสำหรับสมาชิกบัตรเครดิต KTC เท่านั้น สมัครบัตรเครดิตออนไลน์คลิกเลย
ใช้จ่าย คุ้มค่า นึกถึงบัตรเครดิต KTC