ถ้าสินค้าในห้างลดราคาลงทุกวันน่าจะเป็นเรื่องดีใช่ไหม? แต่ลองนึกภาพใหญ่ขึ้นว่า ถ้าราคาทุกอย่างในโลกลดลงเรื่อยๆ ทุกๆ เดือน ค่าแล้วแรงก็ถูกลงด้วย นี่คือสัญญาณของ "เงินฝืด" หรือภาวะที่ราคาสินค้า และบริการลดลงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเหมือนจะดีในตอนแรก แต่จริงๆ แล้วกลับทำให้เศรษฐกิจหยุดชะงัก และส่งผลกระทบยาวถึงการจ้างงาน การลงทุน หรือแม้กระทั่งกำลังซื้อของเราเอง การเข้าใจ เงินฝืดคืออะไร มีสาเหตุ ผลกระทบอะไรบ้าง เราจะรับมืออย่างไรดี ? จะช่วยให้เราสามารถปรับตัวได้ดียิ่งขึ้นในช่วงที่เศรษฐกิจอยู่ในภาวะแบบนี้
เงินฝืด (Deflation) คืออะไร?
เงินฝืด หรือ Deflation คือภาวะที่ราคาสินค้าและบริการโดยรวมลดลงต่อเนื่องในระยะเวลาหนึ่ง ซึ่งต่างจากภาวะเงินเฟ้อที่ราคาสินค้าและบริการสูงขึ้น การเกิดเงินฝืดมักเกิดจากอุปสงค์ของสินค้าหรือบริการลดลง หรือมีปัจจัยทางเศรษฐกิจที่ทำให้เงินในระบบเศรษฐกิจหดตัว ผลก็คือการที่ผู้บริโภคและธุรกิจไม่มั่นใจในอนาคตและลดการใช้จ่าย ทำให้เศรษฐกิจชะลอตัวลง
ในแง่ของการวัดการเปลี่ยนแปลงราคาสินค้าและบริการในเศรษฐกิจ มักจะดูจากดัชนีราคาผู้บริโภค (CPI) หรือดัชนีราคาผู้ผลิต (PPI) หากดัชนีเหล่านี้ลดลงอย่างต่อเนื่อง ถือว่าเป็นสัญญาณของเงินฝืด
สาเหตุในการเกิดเงินฝืด
เงินฝืดสามารถเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุหลักๆ ดังนี้
1.อุปสงค์ (Demand) ลดลง: เมื่อผู้บริโภคและธุรกิจลดการใช้จ่ายหรือการลงทุน เนื่องจากขาดความมั่นใจในเศรษฐกิจ ซึ่งทำให้ความต้องการสินค้าลดลง ส่งผลให้ราคาสินค้าลดตาม
2.การลดลงของการผลิตหรือการขยายตัวของสินทรัพย์: การลดลงของการผลิต หรือการที่มีอุปทานมากเกินไปในตลาด (Supply exceeds Demand) อาจทำให้เกิดการลดราคาสินค้าและบริการ
3.หนี้สินที่สูงขึ้น: เมื่อหนี้สินของทั้งภาครัฐและเอกชนสูงขึ้น การลดการใช้จ่ายและการชำระหนี้อาจทำให้เงินในระบบหดตัว ซึ่งจะเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดเงินฝืด
4.การลดการปล่อยสินเชื่อของธนาคาร: เมื่อธนาคารพาณิชย์หรือสถาบันการเงินระมัดระวังการปล่อยสินเชื่อหรือยากที่จะเข้าถึงการเงิน ก็อาจทำให้ความสามารถในการใช้จ่ายลดลง
5.นโยบายการเงินที่ตึงตัวเกินไป: การที่ธนาคารกลางปรับอัตราดอกเบี้ยขึ้นหรือใช้มาตรการควบคุมการขยายตัวของเงินในระบบเศรษฐกิจ อาจทำให้ภาคธุรกิจและผู้บริโภคเกิดการชะลอการใช้จ่าย
เงินฝืดคือ สภาวะทางเศรษฐกิจที่มูลค่าของเงินลดลงอย่างรวดเร็ว
ผลกระทบของเงินฝืด
การเกิดเงินฝืดสามารถส่งผลกระทบอย่างมากต่อเศรษฐกิจในหลายด้านคือ
1.ผู้บริโภคลดการใช้จ่าย เมื่อราคาสินค้าลดลง ผู้บริโภคอาจรอให้ราคาลดลงมากกว่านี้ก่อนที่จะซื้อสินค้าและบริการ ส่งผลให้การใช้จ่ายลดลง ซึ่งยิ่งทำให้เศรษฐกิจยิ่งชะลอตัว
2.ความเสี่ยงจากการเพิ่มหนี้สิน หากผู้ที่มีหนี้สินมีรายได้ที่ไม่เพิ่มขึ้นหรือมีภาวะเงินฝืดทำให้เศรษฐกิจชะลอตัว การชำระหนี้ในอัตราที่คงที่สามารถสร้างภาระเพิ่มขึ้นได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับบุคคลที่มีหนี้ที่ผูกติดกับอัตราดอกเบี้ยคงที่
3.ความเสี่ยงจากการลดค่าของทรัพย์สิน หากราคาทรัพย์สินต่างๆ เช่น อสังหาริมทรัพย์และหุ้นลดลง จะทำให้ผู้ที่ถือครองสินทรัพย์เหล่านี้ขาดทุน และอาจทำให้การลงทุนลดลง
4.การว่างงานเพิ่มขึ้น การลดการใช้จ่ายของผู้บริโภคและการชะลอตัวของเศรษฐกิจจะทำให้ภาคธุรกิจต้องลดการผลิตหรือลดจำนวนพนักงาน ทำให้ระดับการว่างงานสูงขึ้น
5.ปัญหาการลดลงของเงินหมุนเวียนในเศรษฐกิจ เมื่อราคาสินค้าลดลง ผู้บริโภคจะยิ่งลดการใช้จ่าย ส่งผลให้วงจรการหมุนเวียนของเงินในระบบเศรษฐกิจลดลง และทำให้เศรษฐกิจยิ่งถดถอยไป
ข้อดีและข้อเสียของเงินฝืด
ข้อดีของเงินฝืด
- ได้ซื้อของถูก: หากเกิดเงินฝืดในระยะสั้น ราคาสินค้าจะลดลง ซึ่งอาจทำให้ผู้บริโภคซื้อสินค้าราคาถูกได้
- การออมเงินได้ผลดี: หากคนมีเงินออมในระบบการเงินจะได้ประโยชน์จากการมีค่าเงินที่เพิ่มขึ้นในการซื้อสินค้าหรือบริการ
ข้อเสียของเงินฝืด
- ภาวะเศรษฐกิจชะลอตัว: เงินฝืดมักจะเกี่ยวข้องกับภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัวหรือถดถอย ซึ่งทำให้การเติบโตทางเศรษฐกิจติดขัด
- การว่างงานสูง: การลดการใช้จ่ายและการลงทุนจะทำให้บริษัทต่างๆ ต้องลดการผลิตหรือหั่นตำแหน่งงาน
- ความเสี่ยงจากหนี้สิน: ในภาวะเงินฝืด หนี้สินที่ต้องชำระจะเพิ่มขึ้น เพราะหนี้มักคงที่ในขณะที่รายได้หดหาย
- ความไม่มั่นคงทางเศรษฐกิจ: การลดราคาสินค้าอาจทำให้เกิดความวิตกกังวลในตลาดหุ้นและสร้างความไม่มั่นคงในภาคการเงิน
เงินฝืดใครได้ประโยชน์
แม้ภาวะเงินฝืดจะสร้างปัญหาทางเศรษฐกิจ แต่บางกลุ่มยังได้รับประโยชน์จากมัน เช่น
- คนที่มีเงินออม เนื่องจากเงินสดมีมูลค่าสูงขึ้น เพราะราคาสินค้าลดลง
- คนที่ไม่มีหนี้สิน สามารถใช้จ่ายในราคาที่ถูกลงโดยไม่ต้องกังวลเรื่องหนี้
- คนที่ลงทุนในสินทรัพย์ระยะยาว เช่น อสังหาริมทรัพย์หรือหุ้น เนื่องจากราคาลดลง
- ผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อสูง สามารถซื้อของได้มากขึ้นในราคาถูก
- รัฐบาลที่มีหนี้น้อย การลดลงของราคาสินค้าอาจช่วยให้รัฐบาลสามารถจัดการกับหนี้สินที่มีอยู่ได้ดีขึ้น เนื่องจากมูลค่าของเงินมีการเพิ่มขึ้น แม้จะไม่เป็นประโยชน์ในระยะสั้น แต่ก็อาจช่วยในการจัดการงบประมาณได้ในระยะยาว
ลงทุนอะไรดีในภาวะเงินฝืด?
ในภาวะเงินฝืด (Deflation) การลงทุนจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากราคาสินค้าและบริการลดลง การลงทุนในสินทรัพย์บางประเภทอาจได้รับผลกระทบจากภาวะนี้ สำหรับตัวเลือกการลงทุนที่ดีในภาวะเงินฝืด มีดังนี้
1.ลงทุนพันธบัตรรัฐบาล (Government Bonds)
พันธบัตรรัฐบาลโดยเฉพาะพันธบัตรระยะยาวของรัฐบาลที่มีความน่าเชื่อถือ (เช่น พันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯ หรือพันธบัตรรัฐบาลไทย) มักจะได้รับความนิยมในช่วงเงินฝืด เนื่องจากถือว่าเป็นสินทรัพย์ที่ปลอดภัย และอาจให้ผลตอบแทนที่คงที่แม้ว่าภาวะเศรษฐกิจจะชะลอตัว
2.ลงทุนทองคำ (Gold)
ทองคำเป็นสินทรัพย์ที่มีค่าคงที่และมีการป้องกันความเสี่ยงจากเงินเฟ้อและเงินฝืด นักลงทุนหลายคนมักหันไปลงทุนในทองคำในช่วงที่ความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจสูง เพราะทองคำมีแนวโน้มจะคงมูลค่าได้ในระยะยาว
3.ลงทุนอสังหาริมทรัพย์ (Real Estate)
แม้ราคาบ้านและอสังหาริมทรัพย์อาจลดลงในระยะสั้นในภาวะเงินฝืด แต่ในระยะยาวอสังหาริมทรัพย์ยังคงเป็นสินทรัพย์ที่มีมูลค่าคงที่และสามารถสร้างรายได้จากค่าเช่าได้ หากมีโอกาสซื้อในราคาที่ต่ำ ควรพิจารณาการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ที่มีทำเลดี
4.ลงทุนหุ้นที่มีเงินสดในมือเยอะ (Cash-rich Stocks)
ในช่วงภาวะเงินฝืด บริษัทที่มีเงินสดมาก หรือมีสถานะทางการเงินที่แข็งแกร่งจะสามารถรับมือกับวิกฤติเศรษฐกิจได้ดีกว่า บริษัทประเภทนี้จะไม่ต้องพึ่งพาการกู้ยืมและสามารถผ่านพ้นช่วงวิกฤตไปได้ โดยอาจยังสามารถจ่ายเงินปันผลได้
5.ลงทุนสินทรัพย์ที่มีรายได้คงที่ (Income-generating Assets)
การลงทุนในสินทรัพย์ที่สร้างรายได้คงที่ เช่น กองทุนที่ลงทุนในหุ้นที่จ่ายปันผล หรือหุ้นของบริษัทที่มีรายได้สม่ำเสมอ จะช่วยสร้างกระแสเงินสดที่มั่นคงในช่วงที่ราคาสินค้าลดลง
สิ่งที่ควรระวังในการลงทุน
ในภาวะเงินฝืด ราคาสินทรัพย์หลายประเภทอาจลดลง ดังนั้น การลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น หุ้นของบริษัทที่กำลังเติบโตหรืออสังหาริมทรัพย์ที่มีราคาสูง อาจไม่เป็นทางเลือกที่ดีในช่วงนี้ แนะนำการกระจายการลงทุนเพื่อลดความเสี่ยง ควรคำนึงถึงความเสี่ยงที่ต่ำและการรักษามูลค่าของเงินทุนเป็นหลักและลงทุนหุ้นของบริษัทที่มั่นคง
วิธีรับมือกับเงินฝืด
การรับมือกับภาวะเงินฝืด สามารถทำได้โดยการปรับตัวและวางแผนการเงินอย่างรอบคอบ ดังนี้
1.ลดการใช้จ่าย การลดหนี้และควบคุมการใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นและออมเงินเพิ่มขึ้นเพื่อเตรียมรับมือกับเศรษฐกิจที่ชะลอตัว
2.ลงทุนในสินทรัพย์ปลอดภัย เช่น พันธบัตรรัฐบาล ทองคำ หรืออสังหาริมทรัพย์ ที่มีความมั่นคงและสามารถรักษามูลค่าได้ดี
3.ลดหนี้สิน พยายามลดหนี้ให้เร็วที่สุด เพื่อลดภาระจากดอกเบี้ยและเพิ่มความยืดหยุ่นทางการเงิน
4.กระจายการลงทุน ลงทุนในสินทรัพย์หลากหลายประเภทเพื่อลดความเสี่ยง
5.เสริมสร้างทักษะใหม่ๆ การเรียนรู้ทักษะใหม่ช่วยให้สามารถปรับตัวและเพิ่มโอกาสในการทำงาน
6.ติดตามข้อมูลเศรษฐกิจ คอยติดตามข้อมูลเศรษฐกิจและปรับกลยุทธ์การลงทุนตามสถานการณ์
หวังว่าบทสรุปเรื่อง เงินฝืด คืออะไร มีสาเหตุ ผลกระทบอะไรบ้าง เราจะรับมืออย่างไรดี ? จะเป็นประโยชน์กับคนที่สนใจเรื่องการเงิน และคนที่ต้องการเริ่มต้นการลงทุน ไม่ว่าเศรษฐกิจจะเป็นอย่างไร การออม การบริหารเงินอย่างฉลาด ก็ยังคงเป็นเรื่องสำคัญ และอีกหนึ่งตัวช่วยในเรื่องการเงินได้ คือ บัตรเครดิต ไว้ใช้จ่ายยามฉุกเฉิน ซื้อสินค้าและบริการเพื่อรับสิทธิพิเศษมากมาย สำหรับสมาชิกบัตรเครดิต KTC ใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิต KTC ทุก 25 บาท รับ 1 คะแนน KTC FOREVER
สามารถนำคะแนนไปแลกรับส่วนลด และสิทธิพิเศษมากมาย อีกทั้งยังมีโปรโมชั่นกับพาทเนอร์หลากหลาย ทั้ง ร้านอาหาร โรงแรม ที่พัก สายการบิน เป็นต้น ใช้จ่ายได้อย่างคุ้มค่า สนใจสมัครบัตรเครดิต KTC สมัครออนไลน์ได้เลย สมัครง่าย อาชีพไหนก็สมัครได้
ใช้จ่าย คุ้มค่า นึกถึงบัตรเครดิต KTC