อีกก้าวสำคัญในชีวิตที่จะเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ คือการก้าวสู่วัยเกษียณอายุข้าราชการ ซึ่งเป็นการออกจากราชการโดยผลของกฎหมายว่าด้วยบำเหน็จบำนาญข้าราชการ โดยมีผลทำให้ “ข้าราชการที่มีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ จะต้องพ้นจากราชการเมื่อสิ้นปีงบประมาณที่มีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์” โดยกฎหมายได้กำหนดให้วันที่ 30 กันยายนของทุกปี เป็นวันสิ้นสุดปีงบประมาณ
ดังนั้น เมื่อสิ้นสภาพการเป็นข้าราชการ คำถามที่ตามมาคือ เรื่องของการรับเงิน “บําเหน็จ บํานาญ” ทั้งบําเหน็จ คืออะไร ? บํานาญ คืออะไร ? บําเหน็จ บํานาญ ต่างกันอย่างไร ? และบําเหน็จ บํานาญ คิดยังไง ? เก็บเงินวัยเกษียณแบบไหนดี? มาหาคำตอบของเรื่องราวเหล่านี้ไปพร้อมๆ กัน
บําเหน็จ คืออะไร ?
บำเหน็จ คือเงินตอบแทนความชอบที่ได้รับราชการมา ซึ่งจ่ายให้ครั้งเดียว หรือเข้าใจง่ายๆ ว่า เงินบำเหน็จ เป็นเงินก้อนใหญ่ได้ครั้งเดียว
บำนาญ คืออะไร ?
บำนาญ คือเงินตอบแทนความชอบที่ได้รับราชการมา ซึ่งจ่ายให้เป็นรายเดือน หรือเข้าใจง่ายๆ ว่า เงินบำนาญ เป็นเงินได้ประจำเป็นรายเดือน
สิทธิ์การขอรับเงินบำเหน็จ บำนาญ จากกระทรวงการคลัง
เหตุออกจากราชการ |
อายุราชการ |
สิทธิ์รับเงินบำเหน็จ บำนาญ จากกระทรวงการคลัง |
เกษียณอายุ (60 ปีบริบูรณ์) สูงอายุ (อายุ 50 ปี) ทุพพลภาพ ทดแทน (ยุบ ยกเลิกตำแหน่ง ให้ออกโดยไม่มีความผิด ออกนอกระบบเกษียณก่อนกำหนด) |
ไม่ถึง 1 ปี |
- |
1 ปีแต่ไม่ถึง 10 ปี |
บำเหน็จ |
|
10 ปีขึ้นไป |
เลือกรับบำนาญ หรือเลือกรับบำเหน็จ |
|
รับราชการนาน |
25 ปีขึ้นไป |
เลือกรับบำนาญ หรือเลือกรับบำเหน็จ |
ลาออก ปลดออก |
ไม่ถึง 10 ปี |
- |
10 ปี ขึ้นไปแต่ไม่ถึง 25 ปี |
บำเหน็จ |
|
25 ปี ขึ้นไป |
เลือกรับบำนาญ หรือเลือกรับบำเหน็จ |
สิทธิ์การขอรับเงินบำเหน็จ บำนาญ จากกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ (กบข.)
เหตุออกจากราชการ |
อายุราชการ |
สิทธิ์รับบำเหน็จ บำนาญ |
สิทธิ์รับเงินบำเหน็จ บำนาญ จาก กบข. |
เกษียณอายุ (60 ปีบริบูรณ์) สูงอายุ (อายุ 50 ปี) ทุพพลภาพ ทดแทน (ยุบ ยกเลิกตำแหน่ง ให้ออกโดยไม่มีความผิด ออกนอกระบบเกษียณก่อนกำหนด) |
ไม่ถึง 1 ปี |
- |
สะสม+สมทบ+ผลประโยชน์ (สะสมส่วนเพิ่มถ้ามี) |
1 ปีแต่ไม่ถึง 10 ปี |
บำเหน็จ |
||
10 ปีขึ้นไป |
เลือกบำนาญ |
ประเดิม (ถ้ามี)+ชดเชย+ สะสม+สมทบ+ผลประโยชน์ (สะสมส่วนเพิ่มถ้ามี) |
|
เลือกบำเหน็จ |
สะสม+สมทบ+ผลประโยชน์ (สะสมส่วนเพิ่มถ้ามี) |
สิทธิประโยชน์ของบําเหน็จ และบํานาญ ต่างกันอย่างไร ?
สิทธิประโยชน์การเลือกรับบำเหน็จ บำนาญ มีข้อแตกต่างดังนี้
สิทธิประโยชน์ |
กรณีเลือกรับบำเหน็จ |
กรณีเลือกรับบำนาญ |
การรับเงิน |
ได้รับเงินก้อนครั้งเดียว |
ได้รับเงินเป็นรายเดือน ทุกเดือน ได้ตลอดชีวิต หรือหมดสิทธิ์รับบำนาญ |
การเบิกค่ารักษาพยาบาล |
ไม่มีสิทธิ์ |
- ผู้รับบำนาญเบิกค่ารักษาพยาบาลได้ตลอดชีวิต - คู่สมรสเบิกค่ารักษาพยาบาลได้จนผู้รับบำนาญถึงแก่กรรม - บิดา มารดา เบิกค่ารักษาพยาบาลได้จนผู้รับบำนาญถึงแก่กรรม - บุตรเบิกค่ารักษาพยาบาลได้อายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ ยกเว้นบุตรที่ไร้ความสามารถ หรือเสมือนไร้ความสามารถเบิกได้จนผู้รับบำนาญถึงแก่กรรม |
การคิดบำนาญ นับอายุราชการสูงสุดที่ 35 ปี
บําเหน็จ บํานาญ คิดยังไง ?
วิธีคิดบำเหน็จ บำนาญ จากกระทรวงการคลัง ใช้วิธีการคำนวณดังนี้
การคำนวณบำเหน็จ คิดจาก อายุราชการ คูณด้วย เงินเดือนสุดท้าย
ตัวอย่างการคำนวณบําเหน็จ
อายุราชการ 27 ปี 8 เดือน ได้รับเงินเดือนสุดท้ายในอัตรา 32,740 บาท
28 x 32,740
=รับบําเหน็จ 916,720 บาท
การคำนวณบำนาญ*คิดจาก (อายุราชการ คูณด้วย เงินเดือนเฉลี่ย 60 เดือนสุดท้าย) หารด้วย 50
ตัวอย่างการคำนวณบํานาญ
อายุราชการ 27 ปี 8 เดือน ได้รับเงินเดือนสุดท้ายในอัตรา 32,740 บาท
(28 x 32,740) หารด้วย 50
=รับบํานาญ 18,334.40 บาทต่อเดือน
*แต่ต้องไม่เกิน 70% ของเงินเดือนเฉลี่ย 60 เดือนสุดท้าย สรุปง่ายๆ คือกรณีบำนาญ นับอายุราชการสูงสุดที่ 35 ปี
บําเหน็จ บํานาญ อย่างไหนดีกว่ากัน ?
หากอายุราชการน้อยกว่า 10 ปี จะได้รับเฉพาะเงินจากกระทรวงการคลังเป็น “บำเหน็จ” เท่านั้นไม่มีสิทธิ์เลือก แต่ถ้าเรามีอายุราชการตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป เราสามารถ “เลือกรับบำเหน็จ” หรือ “เลือกรับบำนาญ” ซึ่งหากเปรียบเทียบเงินที่ได้รับระหว่างบำเหน็จ กับ บำนาญ ถ้าเรามีชีวิตอยู่ต่อหลังจากได้รับบำนาญเกินกว่า 50 เดือน จำนวนเงินบำนาญที่เราได้รับจะมากกว่าการเลือกรับบำเหน็จ หมายความว่ายิ่งเราอายุยืนมากเท่าไหร่ จำนวนเงินบำนาญรวมจะมากกว่าเงินบำเหน็จมากเท่านั้น สำหรับคนที่เลือกรับเงินบำนาญ จะได้รับบำเหน็จดำรงชีพ 15 เท่าของเงินบำนาญ โดยแบ่งจ่ายเป็น 3 ครั้ง ในทุก 5 ปี รวมทั้ง 3 ครั้ง รับไม่เกิน 500,000 บาท
ตัวอย่าง ถ้าเงินเดือนเฉลี่ยสุดท้ายไม่เกิน 33,333.33 บาท หากเรามีอายุหลังจากได้รับบำนาญเกินกว่า 35 เดือน จำนวนเงินบำนาญ + บำเหน็จดำรงชีพที่ได้รับก็จะมากกว่าการเลือกรับบำเหน็จแล้ว
แต่หากเราเสียชีวิตลงก่อนรับบำนาญครบ 50 เดือน ทายาทก็จะได้รับเงินช่วยเหลือเพื่อใช้ในการจัดการงานศพ เป็นจำนวน 3 เท่าของเงินบำนาญ และรับบำเหน็จตกทอด โดยรัฐจะจ่ายให้กับทายาทเมื่อเราเสียชีวิต จำนวน 30 เท่าของเงินบำนาญ - บำเหน็จดำรงชีพที่ได้รับไปแล้ว
บทสรุป บําเหน็จ บํานาญ อย่างไหนดีกว่ากัน ? คือ ถ้าเราเสียชีวิตก่อนรับบำนาญครบ 50 เดือน ทายาทจะได้รับเงินรวม 33 เท่าของเงินบำนาญ จำนวนเดือนที่เงินบำนาญรวมเท่ากับเงินบำเหน็จจะลดเหลือ 50 – 33 = 17 เดือน หรือ 1 ปี 5 เดือนเท่านั้น หมายความว่า ถ้าหากเราเสียชีวิตหลังได้รับบำนาญมาแล้ว 1 ปี 5 เดือน การ “เลือกรับบำนาญ” จะคุ้มกว่าการ “เลือกรับบำเหน็จ”
ดังนั้น ถ้าเราออกจากราชการโดยผลของกฎหมาย เช่น เกษียณอายุ และมีอายุราชการตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป การเลือกรับ “บำนาญ” จึงเป็นทางเลือกที่ดีกว่านั่นเอง
อ่านมาถึงตรงนี้แล้วเข้าใจเรื่องบําเหน็จ บํานาญ คืออะไร ต่างกันอย่างไร คิดยังไง อย่างไหนดีกว่ากัน ? มากขึ้นกว่าเดิมไหม สำหรับวัยทำงานที่ยังไม่เข้าสู่วัยเกษียณ การมีบัตรเครดิตที่ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ จะช่วยให้การใช้จ่ายคล่องตัวมากขึ้น พร้อมได้สิทธิพิเศษมากมายเมื่อจ่ายผ่านบัตร คุ้มค่าทุกการใช้จ่าย สะสมคะแนนแลกสินค้า และเป็นส่วนลดได้ หรือโปรโมชั่นผ่อนสินค้า 0% สมัครบัตรเครดิต KTC ได้เลย
ใช้จ่าย คุ้มค่า นึกถึงบัตรเครดิต KTC